Początki

Historia Jarosławskiego Klubu Sportowego rozpoczyna się jeszcze przed wybuchem I wojny światowej. Pod patronatem miejscowego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w 1906 roku powstał klub sportowy z sekcją piłki nożnej pod kierownictwem Franciszka Skopali. Piłkarska drużyna przybrała nazwę „Pogoń”. W 1909 roku posiadała już zatwierdzony statut, zaś kilka lat później zgłosiła się do rozgrywek ligowych Galicji Wschodniej. W tym czasie w drużynie tej grali między innymi: Zając, Zawadil, Skopal, Spirydowicz, Czubryt, Nowak-Przygodzki, Rosenblüht, Weinstein i bramkarz Haszczyc. Zespół Pogoni Jarosław na podstawie meczów kwalifikacyjnych zaliczono do klasy II B Związku Piłki Nożnej Galicji Wschodniej.

Po I wojnie światowej, nadal pod patronatem TG „Sokół”, klub wznowił działalność pod zmienioną nazwą: Sokoli Klub Sportowy „Jarosłavia” (choć w komunikatach Zarządu oraz Wydziału Gier i Dyscypliny Lwowskiego ZOPN pojawiała się również nazwa JKS „Jarosłavia”). Zespół piłkarski zgłoszono po raz pierwszy do rozgrywek klasy C okręgu lwowskiego, podokręgu jarosławsko-przemyskiego w 1922 roku. Rywalami jarosławskich piłkarzy były wówczas zespoły przemyskie: Polonia III, Haschachar, Sparta, Labor i Hagibor, a także Dror Jarosław i Orzeł Łańcut.

W dwudziestoleciu międzywojennym w Jarosławiu grano również w siatkówkę i koszykówkę. Bardzo popularna była lekkoatletyka, która ściągała na stadion „Sokoła” przy ul. Słowackiego ogromne rzesze kibiców. Niestety, kłopoty finansowe spowodowały, że w roku 1927 zawieszono nawet na pewien czas działalność sekcji piłkarskiej, z której spora część zawodników przeniosła się do tworzonej przez wojsko drużyny „Ogniska”. Wojskowy klub stał się piłkarską siłą numer jeden w mieście, podczas gdy Jarosłavii pozostała rywalizacja w niższych klasach rozgrywkowych.

Z końcem 1938 roku Jarosłavia uniezależniła się od TG Sokół, przyjmując nazwę Jarosławski Klub Sportowy. W drużynie piłkarskiej występowali wówczas między innymi: bramkarz Chruszcz, Karol Arendt, Szybalski, Feret, Karol Domiczek i Franciszek Kardasiński, zaś w sekcji gimnastycznej: Jan Staśko, Władysław Żurek, Stefan Klisko, J. Staszewski i inni. Niestety działalność klubu została szybko przerwana przez wybuch II wojny światowej.

Wznowienie działalności

Po wyzwoleniu Jarosławia spod okupacji hitlerowskiej nie zwlekano długo z reaktywacją działalności klubu. Już 20 sierpnia 1944 roku działacze i sympatycy JKS zebrali się, by wybrać tymczasowy zarząd, na którego czele stanął Leopold Arendt. Niezwłocznie przystąpiono do prac nad zarejestrowaniem nowego statutu, odzyskaniem lokalu po byłym Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół” oraz wyremontowaniem boiska na stadionie przy ulicy Słowackiego. Bardzo szybko powołano do życia drużynę piłkarską, w której skład weszli: Józef Teichman, Karol Melnarowicz, Nietrzeba, Ludwik Melnarowicz, Józef Chudzicki, Mieczysław Kanikuła, Kazimierz Dziurgot, Marian Wąsacz, Henryk Turczynowski, Ludwik Mielnicki, Tadeusz Stryjkowski, Zdzisław Domino, Alfred Streit, Tadeusz Drzewiński, a później także Zbigniew Michno, Stanisław Bartoszek, Jan Żak, Zbigniew Bilik i inni.

Dzięki olbrzymiemu zaangażowaniu działaczy oraz zawodników powstało w tym czasie ogółem kilkanaście różnych sekcji: piłkarska, bokserska, hokeja na lodzie, tenisa stołowego, gimnastyczna, akrobatyczna, siatkówki, koszykówki, turystyczna, szachowa i teatralno-rozrywkowa. Ważnym wydarzeniem w historii klubu była budowa własnego stadionu, którego otwarcie nastąpiło 25 maja 1947 roku. Z tej okazji zorganizowano turniej piłkarski z udziałem JKS, Rzemieślniczego Klubu Sportowego Jarosław, Polonii Przemyśl i Wisły Kraków, a także mecz siatkówki JKS - Wisła Kraków, popisy akrobatów i gimnastyków oraz turnieje tenisowe i szachowe.

Otwarcie nowego stadionu zbiegło się w czasie ze znakomitymi osiągnięciami piłkarzy JKS, których szereg zwycięstw nad zespołami z całej południowo-wschodniej Polski nie pozostał bez echa. Poza spotkaniami towarzyskimi, jarosławianie toczyli również zacięte boje o mistrzostwo okręgu przemyskiego, a następnie o awans do I ligi. Po pamiętnych zwycięstwach nad Legią Krosno, Tarnovią i Partyzantem Kielce JKS prowadził w swojej grupie eliminacyjnej i był o krok od znalezienia się w ostatniej rundzie kwalifikacji. Niestety, pozaboiskowe decyzje przy „zielonym stoliku” spowodowały anulowanie dwóch zwycięstw oraz zawieszenie kilku podstawowych graczy. JKS zajął ostatnie miejsce w grupie, a do dalszych pojedynków przeciwko Legii Warszawa, Widzewowi Łódź, Lechii Gdańsk i Ruchowi Chorzów stanęła Tarnovia…

W latach 50. swoje największe sukcesy święcili bokserzy. Drużyna w zasadniczym składzie: C. Matyjewicz, Ferdynand Pająk, Ryszard Brygider, T. Dutkowski, Jerzy Kołcz, Kazimierz Łoziński, Alfred Skobyłko, A. Siedlarz, J. Michniowski, bracia Pasierbowie, E. Drapała, W. Boruta, S. Kamiński, E. Wienc, M. Sawicki, A. Fujara, Ryszard Blajer i inni wywalczyła dwukrotnie tytuł drużynowego mistrza województwa rzeszowskiego. Indywidualne tytuły mistrzów województwa zdobyli: Brygider, Matyjewicz, Pająk, Skobyłko, Michniowski, Łoziński, Sawicki i Boruta, a Łoziński i Brygider - również wicemistrzostwo Polski Zrzeszenia Sportowego „Spójnia”. Nie mniejszymi osiągnięciami mogli poszczycić się również kajakarze: Ryszard Blajer i Adam Kisiel, którzy zostali członkami kadry olimpijskiej, a także brydżyści, którzy zdobyli tytuł mistrzów województwa rzeszowskiego.

Wzloty i upadki

W latach 60. w klubie działały już tylko 4 sekcje (piłki nożnej, hokeja na lodzie, kajakarska i brydża sportowego), bowiem większość pozostałych zakończyła swoją działalność z końcem poprzedniej dekady. Piłkarze regularnie występowali w rzeszowskiej lidze okręgowej (III liga) do roku 1965, w sezonie 1961/62 zajmując w niej 2. miejsce. Pod koniec tej dekady założono w klubie sekcję piłki ręcznej kobiet, a niedługo później również piłki ręcznej mężczyzn, koszykówki kobiet i siatkówki kobiet. W sezonie 1968/69 roku swój największy sukces świętowali hokeiści, którzy zdobyli mistrzostwo okręgu rzeszowskiego i walczyli w barażach o awans do II ligi. Niestety rywale: Dolmel Wrocław i Elektro Łaziska Górne, okazali się za mocni.

W 1977 roku zespół piłkarski prowadzony przez Michała Królikowskiego wywalczył w pięknym stylu awans do III ligi. Zawodnikami JKS byli wówczas: Jerzy Jabłoński, Ryszard Kluz, Edward Kilar, Leszek Strawa, Henryk Osiński, Ryszard Misiąg, Alfred Kilar, Wiesław Szeląg, Wiesław Sobczak, Marek Strenczak, Andrzej Papciak, Andrzej Pukal, Andrzej Gmyrek, Rudolf Sacher, Józef Maziarek, Roman Łemecha, Jan Koralewicz, Jerzy Strączkowski i Bogdan Macieńko. Pomimo dobrego początku rozgrywek, przygoda z III-ligowymi boiskami trwała jedynie 2 sezony, a na kolejny awans trzeba było poczekać aż 12 lat.

W tym czasie pierwsze sukcesy zaczęły odnosić również piłkarki ręczne, których sekcja założona została w 1969 roku przez Antoniego Wańkowicza. Już w 1973 roku jarosławskie szczypiornistki awansowały do III, a w 1978 - do II ligi. Głównymi autorkami tego sukcesu były: Weronika Osada, Alina Socha, Bożena Rubin, Maria Bodnar, Maria Kiper, Weronika Kiper, Alina Buczkowska, Barbara Wieczorkiewicz, Ewa Jurasińska, Marzena Rączka, Elżbieta Onuca, Elżbieta Uszyńska, Genowefa Płocica, Stanisława Pachołek, Maria Kocz, Janina Tomas, Danuta Rusinek, Maria Pryma, Zofia Mazurek i Ewa Bartoszek oraz trener January Pałys. Występy na zapleczu ekstraklasy stały się bodźcem do gruntownej przebudowy jarosławskiej hali sportowej, która nie spełniała wymogów II ligi. Na nowy obiekt przyszło jednak szczypiornistkom czekać aż do 1983 roku. Do tego czasu jarosławianki musiały grać w Przemyślu…

W połowie lat 70. powstała, prowadzona przez Mieczysława Kycia i Ryszarda Brygidera, szkółka bokserska. Borykający się z problemami finansowymi klub wkrótce skupił się jednak na prowadzeniu jedynie drużyn piłki nożnej, koszykówki kobiet, brydża sportowego, dżudo i szczypiornistek, które w 1986 roku po kilkuletniej przerwie wróciły do II ligi. Rok później kibice piłkarscy mogli cieszyć się z sukcesu juniorów JKS, którzy zdobyli mistrzostwo makroregionu Małopolska i dzięki temu pojechali do Bielska-Białej na finały Ogólnopolskiej Spartakiady Młodzieży. Kariery w wyższych ligach kontynuowali natomiast wychowankowie klubu. Mariusz Barnak przez lata reprezentował barwy Stali Mielec, zaliczając 211 występów w I lidze. Z kolei Jacek Bąk, po przenosinach najpierw do Resovii, sięgnął później z Lechem Poznań po dwa tytuły mistrza Polski i jeden Puchar Polski, zaś z Legią Warszawa - po dwa krajowe puchary i superpuchar. Na boiskach ekstraklasy wystąpił ogółem 248 razy - najwięcej spośród wszystkich byłych piłkarzy JKS.

Złote lata szczypiornistek

Rok 1991 był niezwykle udany dla obu najpopularniejszych klubowych sekcji. W III lidze ponownie zameldowali się, trenowani przez Marka Strenczaka, piłkarze. Autorami awansu byli: Ryszard Kulpa, Wiesław Hajduk, Grzegorz Droński, Piotr Mastek, Mariusz Orzechowski, Jacek Pruchnicki, Marek Strawa, Bogdan Zając, Robert i Wiesław Makarowscy, Wasyl Malik, Arkadiusz Sękiewicz, Jerzy Tolak, Stanisław Wójcicki, Jerzy Wójcik, Waldemar Wyczawski, Andrzej Dąbrowski, Adam Halbina, Wasyl Karpin, Dariusz Pietryna, Krzysztof Romanow i inni. Występy w III lidze trwały tym razem 3 lata, zaś po kolejnych 3 sezonach trener Strenczak powtórzył swój wyczyn.

Jeszcze większe gratulacje zbierały w 1991 roku szczypiornistki, trenowane przez Anatolija Glebowa, które wywalczyły pierwszy w historii klubu awans do I ligi. Przygoda z ekstraklasowymi parkietami trwała tylko jeden sezon, ale niedługo potem (w 1995 roku) nastąpił ponowny awans do krajowej elity. Autorkami tego sukcesu były: Alicja Główczak, Mariola Dratwa, Marzanna Ulma, Małgorzata Zarzycka-Dobosz, Tatiana Siczkowa, Irina Awdiejewa, Wanda Wójcik, Anna Bury, Barbara Bosak, Alina Magiera, Jolanta Kopeć, Regina Fiałek, Jadwiga Jarosz-Zbierak, Agnieszka Sykała-Olesek, Monika Kmiotek, Monika Cholewa, Wioletta Gilarska oraz trener Walery Matwiejew. W pierwszym sezonie (1995/96) jarosławianki zajęły w lidze 10. miejsce. W kolejnym odniosły największy sukces w swojej historii, zdobywając brązowy medal Mistrzostw Polski.

W sezonie zasadniczym (1996/97) JKS uplasował się na 4. miejscu w tabeli i w pierwszej fazie play-off spotkał się z Sośnicą Gliwice, wygrywając z nią 2:1. W walce o finał MP jarosławianki uległy 1:3 Montexowi Lublin, a w meczach o 3. miejsce spotkały się z Zagłębiem Lubin. Po dwóch zwycięstwach u siebie (27:22 i 28:26 po dogrywce) jarosławianki zagrały w Lubinie w składzie: Alicja Główczak, Marzanna Ulma, Larissa Duchnowa, Marta Cytlau, Swietłana Mańkowa, Małgorzata Byzdra, Sylwia Pociecha, Małgorzata Filip, Małgorzata Dobosz, Wioletta Gilarska i Monika Cholewa. Po porażce 18:23 i wygranej 27:25 (po dogrywce) JKS świętował pod wodzą trenera Józefa Cebularza zdobycie brązowego medalu.

Nie był to jedyny sukces piłkarek w tamtym sezonie. Zespół dotarł również do finału Pucharu Polski, w którym uległ w Lublinie Montexowi 25:27. Ponieważ lublinianki były także mistrzyniami Polski i rywalizowały w Lidze Mistrzyń, JKS zagrał w Pucharze Zdobywców Pucharów. W I rundzie tych rozgrywek nasze szczypiornistki zagrały dwa mecze wyjazdowe z tureckim Anadolu Uni Eskisehir. Przegrana 23:24 i zwycięstwo 26:24 dały awans do II rundy, w której JKS zmierzył się z rosyjskim Łuczem Moskwa. Oba mecze rozegrano w Jarosławiu, lecz niestety w obu górą były rywalki (23:15 i 26:23).

Pod szyldem JKS szczypiornistki rywalizowały w ekstraklasie do roku 2000. Niestety, oddzielenie się od macierzystego klubu (od tej pory drużyna grała jako Jarosłavia, a następnie jako Siódemka Jarosław) nie uchroniło zespołu od degradacji i niemal całkowitego upadku sekcji.

Początek XXI wieku to balansowanie piłkarzy JKS między IV a V ligą. Lepsze czasy nastały dopiero w drugiej dekadzie obecnego stulecia. W 2013 roku po 15 latach nieobecności jarosławscy futboliści powrócili w szeregi III-ligowców. Autorami tego sukcesu byli: Piotr Cisek, Damian Kaczmarek, Kamil Romanow, Michał Puńko, Maciej Saramak, Maciej Sobczak, Dawid Wilk, Damian Barszczak, Bartłomiej Kłak, Dawid Matusz, Artur Bańka, Michał Fedor, Bartłomiej Gliniak, Andrzej Kot, Bartłomiej Raba, Marek Soczek, Tomasz Walat, Mateusz Jurczak, Mateusz Staroń, Damian Kania, Piotr Kłak, Sebastian Pawlak, Mateusz Pietryna, Dawid Pelc, Łukasz Oczoś oraz grający trener Paweł Załoga. Jarosławianie wyraźnie zaznaczyli swoją obecność w III lidze, zdobywając w sezonie 2013/14 wicemistrzostwo, zaś obecnie walcząc o miejsce w zreformowanej grupie obejmującej swym zasięgiem województwa: lubelskie, małopolskie, podkarpackie i świętokrzyskie.

W 2015 roku na sportowej mapie naszego miasta pojawiła się również odrestaurowana drużyna szczypiornistek, zrzeszonych w Stowarzyszenie Piłki Ręcznej JKS Jarosław. Piłkarki rozpoczęły rywalizację od II ligi, ale kibice już dziś ostrzą sobie zęby na walkę o znacznie wyższe cele.